Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, phương thức tuyển sinh đại học và đánh giá học sinh đang có nhiều chuyển biến đáng chú ý. Một trong những xu hướng nổi bật chính là thi đánh giá năng lực. Vậy thi đánh giá năng lực là gì? Vì sao hình thức này lại được nhiều trường đại học lớn áp dụng thay thế hoặc song hành với kỳ thi tốt nghiệp THPT truyền thống? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của hình thức thi này, lợi ích của nó và lý do khiến nó ngày càng phổ biến trong hệ thống tuyển sinh. Cùng Toan.vn tìm hiểu nhé!
Xu hướng nổi bật trong thi cử hiện nay chính là thi đánh giá năng lực
Thi đánh giá năng lực là gì?
Định nghĩa khái quát
Thi đánh giá năng lực là gì? Đây là một hình thức kiểm tra nhằm đo lường năng lực tư duy, khả năng vận dụng kiến thức tổng hợp và các kỹ năng mềm cần thiết cho học sinh, đặc biệt trong môi trường đại học. Không giống như các kỳ thi truyền thống vốn chú trọng vào việc ghi nhớ kiến thức, kỳ thi đánh giá năng lực nhấn mạnh vào khả năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, và vận dụng kiến thức liên môn.
Đặc điểm nổi bật của hình thức thi đánh giá năng lực
Một số đặc điểm nổi bật của kỳ thi đánh giá năng lực bao gồm:
- Cấu trúc đề thi tích hợp liên môn: Các câu hỏi thường kết hợp kiến thức từ Toán, Văn, Khoa học Tự nhiên, Xã hội và Tiếng Anh.
- Không đòi hỏi học thuộc lòng: Thí sinh cần hiểu bản chất và biết cách vận dụng kiến thức để giải quyết tình huống.
- Thời gian làm bài linh hoạt: Tùy từng trường, thời lượng và hình thức thi có thể khác nhau, nhưng thường rơi vào khoảng 120 – 150 phút.
- Đề thi có tính phân loại cao: Giúp các trường đại học đánh giá đúng năng lực học sinh.
Vì sao ngày càng nhiều trường áp dụng hình thức thi đánh giá năng lực?
Đảm bảo tính công bằng và khách quan trong đánh giá
Một trong những lý do lớn khiến nhiều trường đại học chuyển sang hoặc bổ sung kỳ thi đánh giá năng lực là để giảm sự phụ thuộc vào điểm thi tốt nghiệp THPT, vốn mang tính học thuộc và có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố chủ quan. Hình thức thi đánh giá năng lực giúp các trường có thêm công cụ khách quan để chọn lựa thí sinh, từ đó tăng tính công bằng trong tuyển sinh.
Phù hợp với định hướng đào tạo đại học hiện đại
Giáo dục đại học ngày nay chú trọng đến năng lực thực tiễn và khả năng thích ứng hơn là chỉ kiến thức lý thuyết. Vì vậy, việc sử dụng kỳ thi đánh giá năng lực giúp các trường lựa chọn được những thí sinh có khả năng học tập, tư duy và nghiên cứu hiệu quả hơn trong môi trường đại học – nơi đòi hỏi tính tự chủ cao và tư duy logic mạnh mẽ.
Góp phần đổi mới giáo dục và đào tạo quốc gia
Hình thức thi này được xem như một phần trong chiến lược đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Việc đánh giá năng lực học sinh không chỉ thể hiện xu hướng quốc tế mà còn thúc đẩy học sinh thay đổi phương pháp học – từ học vẹt sang học hiểu, từ học thuộc sang học sáng tạo.
Những trường đại học nào đang áp dụng thi đánh giá năng lực?
Đại học Quốc gia TP.HCM
Là một trong những đơn vị tiên phong, Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực từ năm 2018 và ngày càng mở rộng quy mô. Kết quả kỳ thi này được sử dụng để xét tuyển cho hàng chục trường đại học trong cả nước.
Đại học Quốc gia Hà Nội
Cũng là một đơn vị đi đầu trong xu hướng này, Đại học Quốc gia Hà Nội xây dựng đề thi riêng biệt với cấu trúc hiện đại, tập trung đánh giá năng lực giải quyết vấn đề và kiến thức tổng hợp của thí sinh.
Nhiều trường đại học khác
Ngoài hai đại học quốc gia, hiện nay nhiều trường đại học khác như Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại học Bách khoa Hà Nội… cũng đã tích hợp kết quả kỳ thi đánh giá năng lực vào phương án tuyển sinh của mình.
Xem thêm: Ôn thi Đại học sớm: Chiến lược thông minh từ lớp 10
Lý do lớn khiến nhiều trường đại học chuyển sang hoặc bổ sung kỳ thi đánh giá năng lực là để giảm sự phụ thuộc vào điểm thi tốt nghiệp THPT
Ưu điểm và thách thức khi tham gia thi đánh giá năng lực
Ưu điểm nổi bật
- Giúp thí sinh phát huy năng lực toàn diện: Không giới hạn vào một môn học cụ thể, kỳ thi giúp học sinh thể hiện khả năng suy luận tổng hợp.
- Nhiều cơ hội trúng tuyển: Học sinh có thể dùng điểm thi để xét tuyển vào nhiều trường cùng lúc.
- Thời gian thi linh hoạt hơn: Thường được tổ chức sớm hơn kỳ thi THPT, giúp thí sinh giảm áp lực thi cử.
Thách thức cần vượt qua
- Phải có chiến lược ôn tập khác biệt: Học sinh cần thay đổi cách học, luyện nhiều đề tư duy hơn là học thuộc lòng.
- Nguồn tài liệu còn hạn chế: So với kỳ thi tốt nghiệp, tài liệu ôn thi đánh giá năng lực chưa được chuẩn hóa rộng rãi.
- Cần định hướng từ sớm: Nếu muốn sử dụng điểm thi này để xét tuyển, học sinh cần nắm rõ các mốc thời gian và yêu cầu riêng từ các trường.
Nên ôn thi đánh giá năng lực như thế nào để đạt kết quả tốt?
Nắm chắc cấu trúc đề thi
Học sinh nên tìm hiểu kỹ cấu trúc đề thi của từng trường tổ chức. Ví dụ: Đề thi của Đại học Quốc gia TP.HCM gồm 3 phần: Ngôn ngữ, Toán học – tư duy logic, và Giải quyết vấn đề.
Luyện đề theo tư duy tổng hợp
Khác với các đề thi thông thường, đề đánh giá năng lực yêu cầu suy luận, giải thích và vận dụng kiến thức liên môn. Vì vậy, việc luyện đề thực tế đóng vai trò rất quan trọng.
Tham gia các khóa luyện thi chuyên sâu
Hiện nay, nhiều trung tâm luyện thi đã có lộ trình dành riêng cho thi đánh giá năng lực, giúp học sinh luyện tập hiệu quả hơn. Nên chọn các trung tâm có kinh nghiệm, giáo viên giỏi và nội dung sát với đề thi thực tế.
Giới thiệu trung tâm Toan.vn
Trung tâm Toan.vn là một trong những đơn vị tiên phong trong việc tích hợp Toán với công nghệ vào giảng dạy. Với phương pháp đào tạo tiên tiến, Toan.vn giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức Toán học mà còn có cơ hội ứng dụng công nghệ vào việc học tập.
Lý do nên chọn Trung tâm Toan.vn
- Đội ngũ giáo viên chất lượng cao: Các thầy cô giỏi chuyên môn
- Phương pháp giảng dạy hiện đại: Lộ trình cá nhân hóa giúp học sinh nâng cao khả năng học tập.
- Lộ trình học tập cá nhân hóa: Học sinh được hỗ trợ theo trình độ riêng biệt.
Trung tâm Toan.vn mang đến môi trường học tập hiện đại, giúp học sinh phát triển toàn diện cả về tư duy Toán học và kỹ năng công nghệ, chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai.
Học sinh đang ôn thi tại Toan.vn
Tổng kết
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về câu hỏi thi đánh giá năng lực là gì và lý do vì sao hình thức này đang được các trường đại học hàng đầu áp dụng rộng rãi. Với định hướng đổi mới giáo dục, kỳ thi đánh giá năng lực không chỉ mở ra cơ hội tuyển sinh linh hoạt hơn cho thí sinh mà còn thúc đẩy sự thay đổi trong cách học, cách dạy của toàn hệ thống giáo dục. Nếu bạn đang chuẩn bị bước vào hành trình đại học, đừng bỏ qua việc tìm hiểu và lên kế hoạch ôn tập hợp lý cho kỳ thi đặc biệt này. Toan.vn chúc bạn thành công!
Xem thêm: Thi đánh giá năng lực gồm những môn nào? Lộ trình ôn tập chi tiết
14-09-2025
