Chọn nghề nghiệp là một trong những quyết định quan trọng nhất của cuộc đời. Theo Thầy Nguyễn Nhật Minh – Trưởng phòng chuyên môn tại Toan.vn, học sinh cần trang bị cho mình cách chọn nghề phù hợp ngay từ sớm, dựa trên sự thấu hiểu bản thân và thông tin khách quan về nghề nghiệp.
Lý do cần chọn nghề phù hợp
Việc chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân rất quan trọng. Vì nghề của bạn sẽ gắn bó với bạn cả đời.
Nếu chẳng may chọn sai ngành nghề thì sẽ phải đứng giữa quyết định khó khăn. Các em sẽ trăn trở giữa việc bỏ ngang ngành mình đang học, bỏ ngang nghề mình đang làm để bắt đầu lại hay tiếp tục gắng gượng vì nuối tiếc công sức phấn đấu suốt một thời gian dài.
Nếu bạn chọn được nghề phù hợp bạn sẽ có đủ đam mê, hứng khởi để tìm được niềm vui, hạnh phúc trong công việc. Bạn sẽ có đủ sự kiên định, kiên trì để theo đuổi và phát triển nghề nghiệp của mình.
Lưu ý rằng: Mọi ý kiến từ những người có kinh nghiệm đều quan trọng để bạn tham khảo. Tuy nhiên, bạn cũng cần hiểu rõ sở thích, tính cách, khả năng của bản thân mình. Từ đó, bạn đưa ra quyết định hợp lí nhất.
Lý thuyết cây nghề nghiệp
5 cách xác định ngành nghề phù hợp với mình
Với các bạn học sinh, hầu hết các bạn ai cũng đã từng có mơ ước. Có bạn ước mơ rằng lớn lên mình sẽ trở thành bác sĩ, luật sư, lính cứu hỏa, bộ đội, doanh nhân, …. Nhưng cũng có không ít bạn chưa biết mình sẽ trở thành ai trong tương lai. Một gợi ý cho các bạn đang gặp phải tình trạng này đó là các bạn có thể để ý xem trong số những người bạn đã gặp và tiếp xúc, bạn ngưỡng mộ nghề nghiệp của ai nhất? Bạn có muốn bản thân mình cũng làm công việc về ngành nghề đó hay không? Ngành nghề đó có các yêu cầu về kĩ năng có phù hợp với các ưu điểm, các khả năng đặc biệt mà bạn đang có hay không?
Gợi ý: Bạn có thể làm trắc nghiệm MBTI (Myers-Briggs Type Indicator). Trắc nghiệm này giúp bạn biết nhóm sở thích, tính cách của mình phù hợp với ngành nghề nào.
Một ngành nghề là phù hợp với bạn nếu:
+) Bạn thích ngành nghề đó, bạn yêu ngành nghề đó. Bạn sẵn sàng theo đuổi ngành nghề đó cả đời.
+) Ngành nghề đó phù hợp với khả năng, năng lực của bạn.
+) Ngành nghề đó phù hợp với cá tính, tính cách của bạn.
+) Bạn thấy được, cảm nhận được các giá trị mà nghề nghiệp đó đem lại cho xã hội.
Tiếp theo đó chúng ta mới xem xét đến các yếu tố tiếp theo như:
+ Nghề được tôn trọng, ngưỡng mộ.
+ Có nhiều cơ hội việc làm.
+ Lương cao.
+ Môi trường làm việc tốt.
Ghi chú: Tham khảo mô hình lí thuyết Cây nghề nghiệp
Quy tắc 1: Chọn nghề => Chọn ngành => Chọn trường
Sau khi đã chọn được nghề phù hợp, việc chọn ngành nên được ưu tiên. Các bạn hãy thực hiện chọn ngành trước khi chọn trường. Điều này giúp hạn chế những rủi ro trong tương lai. Khi chọn ngành, bên cạnh sở thích, đam mê, học sinh nên cân nhắc các yếu tố về triển vọng của ngành nghề đó.
Tiếp theo, bạn chọn trường có đào tạo chuyên ngành đó:
+) Lập danh sách các trường có ngành mình chọn. Sau đó bạn sắp xếp điểm chuẩn của năm trước đó theo thứ tự từ cao xuống thấp. Bạn lấy đó là mục tiêu của mình để cố gắng vào từng trường thì mình phải đạt kết quả bao nhiêu.
+) Ngành mình chọn có là “thế mạnh” của trường?
+) Dựa vào bảng thống kê ở trên, chọn trường có điểm chuẩn phù hợp với khả năng, năng lực của bản thân. Để có căn cứ mình nên thường xuyên rèn luyện với các đề thi thử, bấm giờ và làm bài. Các em tìm hiểu và nhận định chính xác khả năng của bản thân.
Nguyên tắc chọn nghề – chọn ngành – chọn trường
Quy tắc 2: Không vội vàng chọn ngành nếu chưa hiểu rõ bản chất
Không vội vàng là cách chọn nghề phù hợp. Nhiều bạn nghĩ rằng, chỉ cần điểm đầu vào thật cao và học ngành đúng khối thi “thế mạnh” của mình là đã nắm chắc thành công 4 năm đại học. Tuy nhiên, đó chỉ mới là bước đầu, đưa bạn chạm đến cánh cửa của trường đại học, cao đẳng. Bởi sau cánh cửa đó là một hành trình thú vị đang đón chờ. Nếu bạn không nắm rõ bản chất của ngành mình có ý định theo đuổi thì sẽ gặp nhiều khó khăn.
Ví dụ: đặc thù ngành Y là thường xuyên phải tiếp xúc với máu. Nếu một sinh viên Y sợ máu thì dù đã từng học giỏi đến đâu, người đó cũng khó lòng trở thành một bác sĩ trong tương lai.
Vì vậy, khi chọn ngành nghề, việc xem nhẹ những điểm mạnh cũng như điểm yếu của bản thân khi chọn ngành có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng.
>> Lộ trình luyện thi Đại học toàn diện <<
Quy tắc 3: Không nên chọn ngành học theo hiệu ứng đám đông
Khi chọn ngành cần kiên định, dựa vào thực tế, không mơ mộng hão huyền. Các bạn không nên chạy theo các ngành với cái tên hào nhoáng mà mình không biết những yêu cầu cùa ngành.
Học sinh cần chọn trường, chọn ngành theo căn cứ điểm chuẩn
Quy tắc 4: Chọn trường đào tạo đúng chuyên ngành
Khi đã chọn được ngành phù hợp, hãy thật cẩn thận trong việc chọn ngôi trường. Một trong những lời khuyên của các chuyên gia mỗi mùa tư vấn tuyển sinh là nên chọn trường có thế mạnh trong lĩnh vực mà mình đã chọn.
Trước khi nộp hồ sơ, các bạn sĩ tử 12 nên đặt ra câu hỏi : “Liệu tấm bằng Kinh tế ở những trường đại học không thuộc nhóm ngành kinh tế thì nhà tuyển dụng sẽ đánh giá như thế nào?”. Từ đó, các bạn đưa ra quyết định đúng đắn nhất cho bản thân.
Quy tắc 5: Môi trường học tập thoải mái
Việc chọn trường đại học – cao đẳng không nên chỉ dừng ở chất lượng đào tạo hay điểm chuẩn. Để một sinh viên học tập hiệu quả trong suốt 4 năm đại học, môi trường học tập thoải mái cũng là một tiêu chí quan trọng.
Vậy đâu là “bí kíp” chọn môi trường học tập phù hợp?
Những cách có thể giúp bạn đưa ra quyết định một cách chính xác và hiệu quả nhất:
+) Tham khảo ý kiến người đi trước,
+) Tham gia các buổi tư vấn tuyển sinh
+) Tham khảo các thống kê đánh giá trên các trang uy tín
Bài viết trên đã chia sẻ cách chọn nghề phù hợp cho học sinh THPT. Học sinh cần dựa vào sở thích, năng lực và hiểu biết thực tế để đưa ra quyết định. Nếu cần tư vấn thêm về định hướng chọn nghề, chọn trường, mục tiêu điểm số thi Đại học, các em hãy gửi tới Toan.vn để được hỗ trợ.
17-11-2025
